het verlangen naar zoet voedsel zit in ieder mens ingebakken. suiker is de eenvoudigste vorm van energie voor ons lichaam en onze hersenen. als gevolg hiervan zijn we geprogrammeerd om op zoek te gaan naar zoet voedsel en er zelfs van te smullen als het in overvloed aanwezig is. dit was misschien logisch toen mensen dagenlang op zoek waren naar hun volgende maaltijd, maar in onze moderne samenleving is suiker altijd beschikbaar.

suiker is nu het ingrediënt dat consumenten het meest willen vermijden. deze zorg is gegrond. de prevalentie van suiker heeft geleid tot een groot aantal gezondheidsproblemen, van zwaarlijvigheid tot diabetes type 2, en wordt zelfs in verband gebracht als oorzaak van de ziekte van alzheimer.

in het licht van de zorgen rond voedingsmiddelen met een hoog suikergehalte kiezen veel mensen voor kunstmatige zoetstoffen. producten als diet coke en splenda bieden een calorievrij alternatief voor suiker. er zijn echter groeiende zorgen over de veiligheid en effectiviteit van deze producten.

als gevolg hiervan zijn veel consumenten op zoek naar een gezondere en natuurlijkere manier om de zoetheid te bereiken waaraan we gewend zijn geraakt. er zijn een paar grote kanshebbers in de race om de beste natuurlijke zoetstof.

stevia – stevia rebaudiana
stevia heeft de afgelopen decennia de wereld van natuurlijke suikeralternatieven gedomineerd. deze kleine struik uit de madeliefjesfamilie (asteraceae) komt oorspronkelijk uit paraguay en wordt daar al eeuwenlang als zoetstof gebruikt. de bladeren van deze plant bevatten verbindingen die steviolglycosiden worden genoemd en die qua gewicht tot 300x zoeter zijn dan suiker.

de kunstmatige zoetstofindustrie ziet stevia als de meest hoopvolle natuurlijke zoetstof. er zijn al meerdere op stevia gebaseerde zoetstoffen op de markt, waaronder cargill's truvia, evenals enkele calorierijke frisdranken. huidige producten worden gemaakt van het natuurlijke rebaudioside-a. om echter dicht bij de smaak van suiker te komen, moet het worden gemengd met andere zoetstoffen. er wordt onderzoek gedaan naar hoe de zoetstoffen in stevia verbeterd kunnen worden.

monniksfruit (lou han guo) – siraitia grosvenorii
monniksfruit is het op een na populairste natuurlijke suikeralternatief. het heeft enige commerciële aandacht gekregen en wordt gebruikt in de monk fruit in the raw-zoetstof van cumberland packaging.

monniksfruit is echter veel duurder om te produceren dan stevia en blijft daarom achter bij zijn populairdere concurrent. bovendien werken de actieve chemicaliën (mogrosiden) veel beter bij een neutrale ph, waardoor ze minder veelzijdig zijn voor frisdrank en koffie. sommige mengsels combineren monniksfruit en stevia om van de beste delen van elk te profiteren.

chinese braambes (chinese zoete thee) – rubus suavissimus
de chinese braambes is nauw verwant aan de bramen die in noord-amerika groeien. de chinese braam heeft echter meer zoetheid te bieden dan alleen de bessen. van de bladeren van deze plant wordt een thee gezet die zoet is, ondanks dat er helemaal geen suiker in zit. deze plant is minder goed onderzocht dan sommige andere natuurlijke zoetstoffen. er wordt aangenomen dat het zijn zoetheid te danken heeft aan verbindingen die lijken op de steviolglycosiden die in stevia voorkomen. er zit misschien veel potentieel in dit zoete blad, maar het moet nog uitgebreider worden bestudeerd.

wonderbessen – synsepalum dulcificum
een ander soort zoetstof bestaat in de stoutmoedig genoemde wonderbes. deze vrucht bevat een eiwit genaamd miraculin, dat ervoor zorgt dat zuur voedsel zoet smaakt. na het eten van wonderbessen, zullen citroenen en azijn overdreven zoet smaken.

deze vrucht lijkt misschien een geweldige manier om zoetheid toe te voegen aan een zure maaltijd, maar als voedingsadditief is het niet praktisch. om het te laten werken, moet je je mond bedekken voordat je het zure voedsel consumeert. bovendien neutraliseert het de zure smaken die essentieel zijn in veel heerlijke maaltijden.

wonderbessen zijn een veel betere feesttruc dan een natuurlijke zoetstof, maar door hun unieke eigenschappen zijn ze het vermelden waard.

conclusie
de verbazingwekkende diversiteit van de plantenwereld biedt een flink aantal verschillende natuurlijke zoetstoffen, hoewel ze elk hun unieke tekortkomingen hebben. bovendien is er geen garantie dat een chemische stof die door een plant wordt geproduceerd, veiliger is dan een chemische stof die in een laboratorium wordt gemaakt. deze plantaardige zoetstoffen moeten nog uitgebreid worden getest voordat ze als veilig als voedingsadditief worden beschouwd.

tot overmaat van ramp is het niet bewezen dat kunstmatige zoetstoffen daadwerkelijk de gezondheid verbeteren. hoewel ze niet de dikmakende calorieën van suiker bevatten, zoals we hebben gemeld, kunnen ze nog steeds bijdragen aan zwaarlijvigheid en diabetes. de enige bewezen oplossing voor de gevaren van zoetigheid is het eten van voedsel dat niet zo zoet is.

door casey hofford, bijdragend schrijver van earth.com